کاربرد انواع لامپ فرابنفش

پرتو فرابنفش برای ضد عفونی آب، مواد خوراکی، تجهیزات پزشکی و لوازم صنعتی و غیره قابل استفاده است.اشعه یووی سی بگونه‌ ای کاملاً اتفاقی با مشاهده تغییر رنگ و تیرگی املاح نقره در مقابل نور آفتاب کشف گردید.لامپ یووی امروزه در صنعت پزشکی، در زمینه درمانی مانند لامپ فتوتراپی یا در زمینه ضدعفونی هوا و آب و تجهیزات مانند لامپ UVC یا لامپ ضدعفونی کاربرد موثری دارند. لامپ uv فلورسنت یا لامپ مهتابی نوعی لامپ تخلیه گاز الکتریکی است که با جریان الکتریسیته باعث تحریک بخارجیوه موجود درگاز ارگون شده،که حاصل ایجاد پلاسمایی است که از خودش پرتو فرابنفش ساطع میکند. سپس این پرتو توسط ماده فلورسنت به نور مرئی تبدیل میگردد.خورشید ساطع‌کننده پرتو فرابنفش در هر سه باند UVA و UVB و UVC به مقدار فراوان بوده ولی به سبب ویژگی جذب UV در لایه اوزون اتمسفر، 99% تابش فرابنفشی که به زمین می‌رسد از نوع باند (کمتر مضر) UVA است.لامپ یووی یا اشعه ماوراء بنفش(اشعه ای که در نور خورشید وجود دارد) بعنوان یک ابزار ضد عفونی کننده در دستگاه تصفیه آب،محسوب شده که علاوه بر ضد عفونی کردن آب و از بین بردن باکتریها و میکروبها،هیچ نوع تغییری در رنگ،طعم و بوی آب ایجاد نمیکند و دیگر نیازی به استفاده از موادشیمیایی مانند کلر برای ضد عفونی کردن آب نیست .این نوع لامپ ها در قدرت ها و طول موج های مختلفی ساخته شده که بسته به نیاز در صنعت استفاده می شوند. دستگاه تصفیه آب بدلیل مصرف کم آب و دبی کم(مقدار جریان کم آب در ثانیه) در دو نوع 5 و 11 وات با طول موج 254 نانو متر ساخته می شوند .در این نوع دستگاهها ،لامپ باید در یک محفظه استیل قرار گرفته تا علاوه بر حفاظت از لامپ در برابر ضربه و شکستگی از انعکاس نور لامپ به محیط اطراف جلوگیری شود تا خطری برای کاربر نداشته باشد .لامپ یووی استاندارد،بدلیل اینکه برای دستگاه تصفیه آب طراحی شده اند دارای قدرت موثری بوده و میتواند انواع میکروب - باکتری - قارچ و انگل را از بین ببرد و در طی 40 سالی که از استفاده از این لامپ در نقاط مختلف دنیا متداول شده، هیچ بیماری یا عارضه ای که بدلیل استفاده از لامپ یووی باشد دیده نشده است.لذا استفاده از لامپ یووی استاندارد دستگاه های تصفیه آب خطری برای بدن ندارد.

لامپ یووی قادر است انواع میکروب - آلودگی میکروبی و انگلی و انواع ویروس ازقبیل :وبا - حصبه - آنفولانزا - کووید19 را ازبین برده ولی آلودگیهای دیگر موجود در آب مانند آلودگی نفتی - انواع مواد سمی - مواد شیمیایی - نیترات -آرسنیک -آلودگی آب بر اثر کودهای کشاورزی و آرسنیک قابل را نمیتواند از بین ببرد.

لامپهای UV-C دارای دو الکترود بوده که در هر دو انتهای لامپ اتمهای فلزی (مانند جیوه) یا یک گاز کمیاب (مانند زنون) قرار دارند. در این لامپها، نور از اتم های تراز بالای برانگیخته شده توسط الکترونهای پر انرژی منتشره از الکترودها، تولید می شوند. در این لامپ ها جریان الکتریکی که از درون پلاسمای داغ یونیزه شده عبور کرده، باعث می شود که اتمهای جیوه به تراز انرژی بالاتری رفته یا حالت برانگیخته پیدا کند. زمانی که از حالت برانگیخته به حالت اولیه برمی گردند، نور UV با طول موج معکوس متناسب با اختلاف انرژی بین حالت برانگیخته و اولیه ساطع می شود.

از جمله اثرات مثبت قرار گرفتن در معرض تابش باند UVB، تحریک پوست جهت تولید "ویتامین D" است. تخمین زده می‌شود که علت مرگ ناخواسته سالانه ده‌ها هزار شهروند آمریکایی؛ تنها بدلیل سرطان‌ ناشی از کمبود و اختلال در جذب ویتامین D بوده‌ است. دیگر تأثیر اختلال در جذب ویتامین D، پوکی استخوان و سایر عوارض متأثر از اختلال مغز استخوان بوده که منجر به درد، عدم تحمل وزن شخص توسط خود و نهایتاً ایجاد ترک و شکستگی‌های ناخواسته بویژه در خانم‌ها خواهد بود. البته امروزه در برخی کشورها تأکید بسیاری بر غنی سازی مواد خوراکی با افزودن رژیم‌های ویتامین D و کلسیم می‌گردد که در مقایسه با اثرات محتمل UVB بر پوست بدن انسان،بسیار پسندیده و مرجح می‌باشند.

طول موجهای کوتاه اشعه فرابنفش می‌تواند باکتریها و سایر ارگانیسمهای کوچک را منهدم کند. به همین دلیل برای ضدعفونی کردن سطوح مانند اتاقهای بیمارستانها مورد استفاده قرار می‌گیرند. از پرتو فرابنفش برای ضدعفونی آب، مواد خوراکی، تجهیزات پزشکی و لوازم صنعتی و غیره می‌توان استفاده نمود.

دلایل استفاده از اشعه فرابنفش: نیاز به حمل و نقل و انبار مواد شیمیایی نداشته و با تغییرات PH و دما، کارایی آن چندان تغییر نمی‌کند.فراورده جانبی به وجود نمی‌آورد، ایجاد طعم و بوی شیمیایی نمی‌کند و زمان تماس لازم برای گندزدایی بسیار کوتاه می‌باشد و روی گروه هوازی اثر فوق‌العاده دارد.

معایب ضدعفونی اشعه: باقی نماندن تأثیر ضدعفونی کنندگی، نبود دانش فنی دربارهٔ چگونگی عمل سیستم‌های UV در شرایط مختلف، برای مواد آلی مناسب نیست، برای سطوح غیرقابل دید مثل زوایا و خلل و فرج مناسب نیست و روی بعض از اشیا اثر کمتری دارد مثلاً اشعه می‌تواند سطوح آلومینیوم و شیشه را استریل کند ولی روی چوب و لاستیک و کاغذ را نمی‌تواند استریل کند.

نور سیاه به لامپی اطلاق می‌گردد که قادر است با تابش امواج بلند فرابنفش که بصورت مرئی به سختی دیده می‌شوند، با نوعی تابش شبه فلورسنتی، بعنوان یک علامت ضد تقلب، بر روی اسنادی حساس به طول موجی خاص، چون کارتهای اعتباری، گذرنامه و گواهینامه رانندگی و غیره استفاده شود.امروزه گذرنامه‌ها و اسکناس‌های اغلب کشورها، آغشته به مرکب‌های حساس به UV و بعضاً مجهز به نوارهای امنیتی اند.لامپ‌های فلورسنت قادرند که با یونیزه نمودن بخار جیوه، پرتو فرابنفش تولید کنند. لایه‌ای فسفری در داخل تیوپ همراه با جذب تابش فرا بنفش است که آن را تبدیل به نور مرئی می‌نماید.در دانش ستاره‌شناسی اجرام بسیار حجیم، قاعدتاً قادر به صدور تابش عظیمی از امواج فرابنفش به اطرافند. همچنانکه ذکر گردید، لایه اوزون بخش قابل توجهی از این نوع امواج که می‌بایستی توسط تلسکوپ‌های مستقر روی زمین دریافت گردند، جذب خواهد کرد؛ بنابراین هر مشاهده‌ای در این زمینه باید خارج از جو کره زمین محقق شود.جهت خرید انوع لامپ UV )لامپ یووی) به لینک زیر مراجعه فرمایید.